Gdzie najlepiej zamontować kolektor słoneczny?

Coraz więcej osób decyduje się na instalację kolektorów słonecznych, aby ograniczyć koszty ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej. Firma Hewalex oferuje wysokiej jakości płaskie kolektory słoneczne, które doskonale sprawdzają się w polskich warunkach klimatycznych. Jak jednak wybrać optymalną lokalizację i sposób montażu, aby w pełni wykorzystać ich potencjał? Z artykułu poniżej dowiesz się, gdzie najlepiej zamontować kolektory słoneczne.

Jak wygląda nasłonecznienie w różnych regionach Polski?

Polska znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego, co wiąże się z dużą sezonowością nasłonecznienia. Południowo-wschodnia Polska cieszy się największą liczbą słonecznych dni i najwyższą sumą promieniowania, podczas gdy obszary północne są nieco mniej nasłonecznione​. Różnice te nie są skrajnie duże – rozpiętość od około 950 kWh/m² na północy do 1250 kWh/m² na południu oznacza, że najlepsze regiony otrzymują ok. 30% więcej energii słonecznej niż najsłabsze​. Choć nie są to wartości tak imponujące jak w południowej Europie, energia słoneczna w Polsce jest wystarczająca, aby inwestycja w kolektory słoneczne była ekonomicznie uzasadniona.

Największą ilość energii słonecznej, co przekłada się na lepszą wydajność kolektorów, uzyskują mieszkańcy południowej części kraju. Kraków czy Rzeszów mogą liczyć na ok. 1200 kWh/m² rocznie, podczas gdy miasta północne, jak Gdańsk czy Olsztyn, osiągają ok. 1000 kWh/m².

Sezonowość nasłonecznienia a efektywność kolektorów

Ważnym aspektem polskiego klimatu jest wyraźna sezonowość. Aż 75–80% całorocznego promieniowania przypada na okres od kwietnia do września. W miesiącach jesienno-zimowych dostępność słońca znacznie spada. Powyższe dane wskazują, że przy planowaniu instalacji solarnych w Polsce należy brać pod uwagę zarówno lokalne warunki nasłonecznienia, jak i wyraźną sezonowość klimatu.  W praktyce jednak pomija się różnice w nasłonecznieniu wynikające z szerokości geograficznej i przyjmuje obszar Polski jako jednolity pod tym względem, natomiast uwzględnia się sezonowość, dobierając wielkość instalacji w taki sposób, aby latem produkcja energii nie przewyższała dziennego zapotrzebowania.

Jak najlepiej ustawić kolektory słoneczne?

Kluczowe znaczenie dla efektywności instalacji ma poprawne ustawienie kolektorów słonecznych. Najważniejsze czynniki to: odpowiednie nachylenie względem słońca, brak zacienienia oraz właściwe rozmieszczenie na połaci dachu. W przypadku montażu kolektorów słonecznych istotne jest również uwzględnienie rodzaju instalacji solarnej, do której będą podłączone. Dobrze zaprojektowany system nie tylko zapewni maksymalną wydajność, ale także wpłynie na efektywność podgrzewania wody użytkowej. Już na etapie planowania montażu kolektorów warto skonsultować się ze specjalistą, który pomoże dobrać najlepsze miejsce na dachu oraz zoptymalizować parametry instalacji solarnej.

Orientacja względem stron świata

Idealnym kierunkiem montażu kolektorów słonecznych jest południe, zapewniające maksymalny uzysk energii. Ewentualne odchylenia w stronę południowego wschodu lub południowego zachodu są dopuszczalne, jednak zmniejszają wydajność. Zdecydowanie należy unikać montażu paneli skierowanych na północ – w takich przypadkach warto rozważyć alternatywne rozwiązania jak konstrukcje wolnostojące lub montaż na fasadzie.

Optymalny kąt nachylenia przy montażu kolektorów słonecznych

W Polsce zalecanym kątem nachylenia kolektorów do poziomu jest około 30–45°. Nachylenie około 35° zapewnia najlepszy całoroczny uzysk energii. Jeśli instalacja ma być używana głównie latem, można zastosować nieco mniejszy kąt (około 30°). Dla systemów całorocznych optymalnym kompromisem będzie 40–45°. W przypadku instalacji wspomagającej centralne ogrzewanie zimą, warto rozważyć nawet większe nachylenie (50–60°), aby lepiej wychwytywać niskie zimowe słońce oraz umożliwić łatwiejsze zsuwanie się śniegu.

Miejsce montażu i sposób mocowania kolektorów

Najczęściej kolektory montuje się na dachach – zarówno skośnych, jak i płaskich. Na dachach skośnych stosuje się haki i szyny mocujące lub integruje kolektory z pokryciem dachu. Dachy płaskie wymagają dedykowanych stelaży, ustawiających kolektory pod optymalnym kątem na południe. Istnieje też opcja montażu na gruncie lub fasadzie, co jest dobrym rozwiązaniem w sytuacji, gdy nie ma możliwości instalacji na dachu. Wtedy dobrym wyborem jest montażu kolektorów słonecznych do południowej ściany budynku.

Unikaj zacienienia

Każde zacienienie przez obiekty znajdujące się w pobliżu – przez drzewa, kominy czy sąsiednie budynki – znacząco obniża efektywność kolektorów słonecznych. Najlepiej, aby panele były całkowicie nasłonecznione przynajmniej między 9:00 a 15:00 w miesiącach wiosenno-letnich.

Lokalne warunki – o czym jeszcze pamiętać?

Podczas wyboru miejsca montażu kolektorów słonecznych warto zwrócić uwagę także na specyfikę lokalnych warunków. Na terenach górskich istotnym czynnikiem będzie częstsze zaleganie śniegu, natomiast w regionach nadmorskich ważne jest odpowiednio trwałe mocowanie ze względu na silne wiatry.

W przypadku montażu na dachu, dla wszystkich lokalizacji rekomenduje się także zachowanie minimalnej odległości około jednego metra od każdej  krawędzi dachu.

Klucz do sukcesu – lokalizacja i poprawny montaż

Najlepsze miejsce montażu kolektorów słonecznych w Polsce to dobrze nasłoneczniona połać dachu skierowana na południe, o nachyleniu ok. 30–45°, wolna od zacienień. Takie usytuowanie zapewni maksymalne wykorzystanie lokalnego nasłonecznienia, niezależnie od tego, czy instalacja znajduje się w najbardziej słonecznym regionie kraju, czy w nieco mniej nasłonecznionym. W praktyce oznacza to, że najlepsze efekty uzyskamy montując kolektory na południu Polski (Małopolska, Podkarpacie, Śląsk, Dolny Śląsk), gdzie nasłonecznienie jest najwyższe, ale również w Polsce centralnej i północnej instalacje słoneczne będą działać efektywnie pod warunkiem optymalnego montażu. Zasady doboru orientacji i kąta są bowiem jednakowe dla całego kraju – w każdym regionie należy „łapać” jak najwięcej dostępnego tam słońca.

Opublikowano: 05.2025 r.