Kolektory płaskie czy próżniowe – które wybrać?

Przy wyborze systemu solarnego do ogrzewania wody użytkowej lub wspomagania centralnego ogrzewania, wielu inwestorów zadaje to samo pytanie: kolektory płaskie czy próżniowe? Oba typy kolektorów wykorzystują energię słoneczną do podgrzewania ciepłej wody użytkowej, jednak różnią się budową, wydajnością i kosztami. Zrozumienie tych różnic pozwala na podjęcie decyzji, która zapewni niezawodność, oszczędność i komfort przez długie lata.

Kolektory płaskie – uniwersalne i sprawdzone rozwiązanie

Kolektory płaskie od dziesięcioleci stanowią podstawę technologii solarnej. Typowe kolektory płaskie składają się z absorbera z miedzi lub aluminium, obudowy z izolacją oraz szyby przepuszczającej promienie słoneczne. Taka konstrukcja gwarantuje trwałość oraz stabilną efektywność w różnych warunkach klimatu i otoczenia.

W Polsce kolektory słoneczne płaskie okazują się być lepszym rozwiązaniem w większości przypadków. Działają niezawodnie w okresie letnim, wiosną i jesienią, a także w miesiącach jesienno-zimowych, zawsze gdy świeci słońce. Dzięki bezpośredniemu przekazywaniu ciepła do czynnika roboczego, straty wygenerowanej energii są minimalne. W kolektorach próżniowych typu heat-pipe, sprawność jest ograniczona dodatkowym stopniem przekazywania ciepła.

Kolektory płaskie łatwo łączy się w większe moduły, co daje większe możliwości montażu, niezależenie, czy to na dachu płaskim, skośnym, na elewacji budynku czy na konstrukcjach wolnostojących na gruncie. To produkty o wysokiej trwałości, znikomym zużyciu energii elektrycznej potrzebnej do napędu pompki w obiegu instalacji solarnej, a także łatwe w serwisowaniu.

Kolektory próżniowe – technologia w szklanych rurach

Kolektory słoneczne próżniowe występują najpowszechniej na rynku w technologii opartej na podwójnych szklanych rurach, wewnątrz których umieszczone są rurki typu heat-pipe. Pomiędzy ściankami występuje próżnia, która ogranicza straty ciepła i zwiększa efektywność pracy w chłodnym otoczeniu. Dzięki temu takie kolektory mogą osiągać wyższą sprawnością w niskich temperaturach, ale tylko przy zapewnieniu odpowiedniej jakość wykonania i użytych komponentów.

Choć próżniowe kolektory słoneczne reklamowane są często jako najwydajniejsze, w praktyce kolektory płaskie mogą przewyższać je w uzyskach w skali całego roku, szczególnie jeżeli weźmiemy pod uwagę tanie kolektory próżniowe. Ich pole powierzchni czynnej jest zazwyczaj mniejsze co często nie wystarcza do osiągania zamierzonego efektu. Kolektory próżniowe, za sprawą stosowania tych samych powłok absorpcyjnych, latem ich absorbery pracują z tą samą sprawnością co w kolektorach słonecznych płaskich.

Złożona konstrukcja oparta na delikatnych szklanych rurach próżniowych, może oznaczać wyższe koszty eksploatacji – w odróżnieniu od kolektorów płaskich, które posiadają hartowaną szybę solarną, kolektory próżniowe nie są odporne na gradobicie. W wielu przypadkach tanich kolektorów próżniowych nietrwała próżnia obniża długoterminową oszczędność, stąd inwestycja w kolektory próżniowe często zwraca się wolniej niż w instalacji opartej o kolektory płaskie.

Odpowiedni kolektor – różnice, które mają znaczenie

W budynkach jedno- i wielorodzinnych, do przygotowania ciepłej wody użytkowej, wspomagania ogrzewania, podgrzewania wody w basenach, najlepiej sprawdzają się kolektory słoneczne płaskie, które przez większą część roku zapewniają stabilne ciepło, znikomą konsumpcję energii i wysoką efektywność, nawet przy mniejszej powierzchni montażowej.

Kolektory płaskie są lepszym rozwiązaniem dla większości klientów – są odporne na zamarzanie i gradobicie. Nachylone pod odpowiednim kątem w kierunku południowym lub zbliżonym, nie tylko dobrze wykorzystują promieniowanie słoneczne, które rozgrzewa płaski absorber, ale także bezproblemowo współpracują z niemal z każdą instalacją grzewczą.

Z kolei kolektory próżniowe warto rozważyć tylko w szczególnych przypadkach, np. gdy dostępna powierzchnia jest ograniczona lub gdy instalacja ma pracować głównie w chłodnym klimacie. Jednak zimą, gdy zapotrzebowanie na ciepło jest największe a ilość promieniowania słonecznego ograniczona, ich użyteczność może dodatkowo ograniczać zalegający śnieg, którego nie można usunąć w taki sam prosty sposób jak w przypadku kolektorów płaskich, z uwagi na niższą stratę ciepła.

Choć obie technologie nie różnią się co do zasady działania, w typowym systemie solarnym do wspomagania i ogrzewania wody użytkowej, kolektory płaskie gwarantują lepszy stosunek ceny do wydajności i większą niezawodność niż kolektory próżniowe.

Kolektory słoneczne – inwestycja w ciepło na lata

Każda instalacja solarna, jako najbardziej ekologiczne źródło ciepła, powinna łączyć darmową energię ze słońca z długoletnią bezawaryjnością. Prostsza budowa kolektora słonecznego oznacza mniejszą awaryjność i niższe koszty obsługi. W dobrze zaprojektowanym systemie kolektory słoneczne płaskie mogą pokryć nawet 60–70% zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania wody użytkowej.

W umiarkowanym klimacie równowaga pomiędzy kosztami, trwałością i wykorzystaniem energii słonecznej z dostępnej powierzchni jednoznacznie wskazuje, że kolektory płaskie są tańsze i bardziej niezawodne.

Decyzja powinna być oparta o gwarancję wysokich uzysków i wieloletniej trwałości. Dlatego kolektory płaskie pozostają sprawdzonym, efektywnym i odpowiednim wyborem w każdej instalacji solarnej.

Podsumowanie:

• Kolektory płaskie = trwałość, prosty montaż, niskie koszty, pewność działania na lata.

• Kolektory próżniowe = delikatniejsza budowa, wyższe koszty, ograniczona przewaga zimą.
Dla większości kolektory płaskie to odpowiednie kolektory i bezpieczna inwestycja w odnawialną energię słoneczną.

Opublikowano: 11.2025