Kolektory płaskie vs termosyfony

Kolektory słoneczne w polskim klimacie: dlaczego tzw. „termosyfony” to zły wybór?

Rosnące ceny energii sprawiają, że coraz więcej osób decyduje się na inwestycję w odnawialne źródła energii, w tym w kolektory słoneczne. Jednak przy wyborze  konkretnego rozwiązania, pojawia się wiele pytań: czy lepiej zdecydować się na tańszy system termosyfonowy? Czy może warto postawić na klasyczne kolektory płaskie z układem solarnym pracującym na glikolu? Choć oba rozwiązania mogą wyglądać podobnie na pierwszy rzut oka, to  ich skuteczność, trwałość i dopasowanie do warunków panujących w Polsce znacząco się różnią.

Zasada działania kolektorów słonecznych

Standardowe kolektory płaskie składają się z płyty absorpcyjnej, pokrytej specjalną warstwą absorbującą, która zamienia promieniowanie słoneczne w ciepło. Energia ta jest przekazywana do czynnika grzewczego, zwykle niezamarzającego glikolu, który przepływa przez rurki i transportuje ciepło do wymiennika w zasobniku, podgrzewając wodę użytkową.

Z kolei kolektory rurowe stosowane w systemach umownie nazywanych „termosyfonami”, ze zbiornikiem umieszczonym bezpośrednio nad kolektorem, zazwyczaj na dachu, działają na nieco innej zasadzie. W wariancie z kolektorem rurowym promieniowanie pada na szklane rury z naniesioną warstwą absorbującą, a ciepło przekazywane jest do znajdującej się wewnątrz rurki „heat pipe” – miedzianej rurki z substancją o niskiej temperaturze wrzenia. Ciecz odparowuje pod wpływem ciepła, przemieszczając się ku górze, gdzie oddaje energię w kondensatorze, po czym skrapla się i spływa z powrotem do dolnej części cyklu. Cały proces odbywa się bez pompy, dzięki czemu system działa grawitacyjnie.

System termosyfonowy w polskich warunkach klimatycznych

Rozwiązania termosyfonowe, choć proste i bez konieczności stosowania automatyki, sprawdzają się głównie w krajach o ciepłym klimacie, takich jak Grecja, Egipt czy Turcja. W tych regionach przez większą część roku temperatury utrzymują się na wysokim poziomie, a ryzyko zamarznięcia instalacji jest minimalne. W takich warunkach kolektory rurowe mogą ogrzać zbiornik do wymaganej temperatury już w ciągu dnia, a sezonowa ich funkcjonalność jest wystarczająca.

W Polsce sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Zimy bywają długie i mroźne, a temperatury często spadają poniżej -10°C. W takich warunkach kolektory termosyfonowe całkowicie tracą swoje zalety – nie działają przy ujemnych temperaturach. Konieczne jest opróżnienie instalacji z wody, aby zapobiec jej zamarznięciu. W przeciwnym razie obieg może zostać zablokowany przez lód, co prowadzi do uszkodzeń rur, rozszczelnień systemu, a nawet zniszczenia zbiornika. Brak odpowiedniej izolacji termicznej, automatyki oraz zabezpieczeń przed zamarzaniem sprawia, że systemy tego typu są sezonowe i wymagają całkowitego opróżnienia przed zimą.

Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że w systemach termosyfonowych zasobnik ciepłej wody użytkowej musi być umieszczony bezpośrednio nad kolektorami, najczęściej na dachu budynku. Takie rozwiązanie znacznie obciąża konstrukcję dachu, zwłaszcza że zbiornik wypełniony wodą może ważyć kilkaset kilogramów. Może to wymagać dodatkowego wzmocnienia więźby dachowej, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i komplikacjami projektowymi. W przypadku starszych budynków lub lekkich konstrukcji dachowych może to wręcz uniemożliwić montaż systemu termosyfonowego.

Zalety kolektorów płaskich

W przeciwieństwie do termosyfonów, kolektory płaskie są przystosowane do pracy przez cały rok, bez konieczności sezonowego opróżniania i przechowywania. W ich przypadku stosuje się zamknięty obieg glikolu, który zapobiega zamarzaniu nawet przy niskich temperaturach. Sterowanie jest automatyczne, co zapewnia bezpieczeństwo i wysoką efektywność, niezależnie od warunków atmosferycznych. Są również bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne, w tym grad, dzięki hartowanemu szkłu i solidnej konstrukcji.

Jak wybrać odpowiednie kolektory słoneczne?

Wybór kolektorów płaskich to także większe bezpieczeństwo inwestycji. Kupując system od sprawdzonego polskiego producenta, inwestor zyskuje nie tylko dostęp do serwisu, doradztwa technicznego i części zamiennych na miejscu, ale też pełną dokumentację techniczną i wsparcie przy składaniu wniosków o dofinansowanie, np. w programie „Czyste Powietrze”. Warto zwrócić uwagę, że wiele kolektorów termosyfonowych dostępnych na rynku pochodzi z importu i często nie posiada odpowiednich certyfikatów dopuszczających je do eksploatacji w krajach o klimacie umiarkowanym. Co więcej, ich żywotność często nie przekracza kilku lat, podczas gdy kolektory płaskie marki Hewalex, wykonane z wysokiej jakości materiałów, objęte są aż 10-letnią gwarancją. Warto dodać, że instalacje solarne Hewalex z powodzeniem działają już od ponad 20 lat, co potwierdza ich niezawodność oraz trwałość w długoterminowej eksploatacji.

Wszechstronność montażu i sprawdzone rozwiązania

Kolektory płaskie Hewalex to również większa elastyczność w montażu – mogą być zainstalowane niezależnie od położenia zbiornika, z dala od źródła ciepła, a nawet zintegrowane z nowoczesnymi systemami grzewczymi, takimi jak pompy ciepła czy kotły gazowe. Ich sprawność w warunkach częściowego zachmurzenia jest znacznie wyższa w porównaniu do przeciętnych kolektorów próżniowych, co przekłada się na realne oszczędności – nie tylko latem, ale przez cały rok.

Chociaż termosyfony mogą wydawać się atrakcyjnym rozwiązaniem ze względu na niższy koszt i prostotę działania, są one niedostosowane do warunków klimatycznych Polski. Ich sezonowa funkcjonalność, ryzyko uszkodzeń spowodowanych mrozem czy gradem, oraz konieczność sezonowego opróżniania sprawiają, że są rozwiązaniem raczej tymczasowym i sezonowym.

Z kolei kolektory płaskie od polskich producentów to inwestycja na lata, gwarantująca niezawodność, bezpieczeństwo i realne oszczędności przez cały rok. Wybierając sprawdzone rozwiązania, inwestorzy mogą cieszyć się wysoką efektywnością, długą żywotnością i wsparciem technicznym, co jest szczególnie ważne w kontekście rosnących cen energii i troski o środowisko.

Warto więc postawić na sprawdzone, certyfikowane i dostosowane do polskich warunków kolektory słoneczne, które zapewnią komfort, oszczędności i bezpieczeństwo na długie lata.

Więcej informacji na temat kolektorów słonecznych i gotowych zestawów solarnych dostępnych jest na naszej stronie.

Dowiedz się więcej o zestawach solarnych Hewalex

Najtańsze ogrzewanie wody użytkowej – sprawdź porównanie kosztów!

Opublikowano: 11.2025