Całkowita modernizacja ogrzewania. Wszystkie możliwości

Modernizacja domu może obejmować wiele aspektów, jednak jednym z najważniejszych kroków jest przebudowa systemu grzewczego. Ciepło stanowi ponad 80% naszych domowych potrzeb energetycznych w skali roku, a zatem to tutaj mamy pole do popisu jeżeli chodzi o szukanie oszczędności.

Co konkretnie możemy zrobić, aby obniżyć rachunku na najbliższe lata stosując modernizację?

Na początek, szczególnie przy planowanym generalnym remoncie, warto zlecić ekspertyzę budowlaną konstrukcji budynku żeby opracować zakres robót remontowych oraz audyt energetyczny, aby wybrać optymalny wariant termomodernizacji budynku. W raporcie z audytu znajdziemy, między innymi, taką informację jak nowe zapotrzebowanie na moc cieplną. Znając tę wartość można obliczyć wymagane parametry systemu rozprowadzenia CO, przy istniejącym systemie rozprowadzenia ciepła, na przykład przy tradycyjnych grzejnikach. Jeśli stan techniczny grzejników i orurowania jest dobry, to nie ma przeciwwskazań, a nawet warto wykorzystać je w nowej instalacji. Jeżeli jednak istniejąca instalacja rozprowadzenia CO nie nadaje się to dalszego wykorzystania, to warto sprawdzić czy jest możliwość zainstalowania systemu ogrzewania podłogowego lub ściennego podtynkowego. Takie rozwiązanie pozwala na wyraźną poprawę komfortu cieplnego w budynku oraz pozwala na optymalną pracę urządzeń niskotemperaturowych, jak pompy ciepła czy kolektory słoneczne.

Potrzeby ciepłej wody użytkowej

Niezależnie od tego czy modernizujemy system centralnego ogrzewania, czy też nie, powinniśmy zwrócić uwagę także na istotne potrzeby ciepłej wody użytkowej, które zazwyczaj są stałe i równomiernie rozłożone w skali roku. Wówczas, oprócz wymiany źródła ciepła warto pomyśleć o wymianie rur w instalacji rozprowadzenia ciepłej wody użytkowej, co pozwali na wyraźne zmniejszenie zużycia energii i stale rosnących kosztów ponoszonych z tego tytułu.

Rozwiązania – dostępność i ograniczenia

Przy każdej inwestycji należy przemyśleć kilka dostępnych rozwiązań. Duży wpływ na decyzję ma lokalizacja i dostępność mediów. Na przykład, jeśli w pobliżu jest gazociąg, to warto oszacować koszty przyłączenia się do sieci gazowej. W innym przypadku instalacja kotła gazowego nie powinna być uwzględniona z uwagi na koszty inwestycji w nowe przyłącze gazowe lub w przydomowe zbiorniki na gaz.

Wymiana kotła na paliwo stałe

Najmniejszą ingerencją w instalację jest wymiana kotła grzewczego starego na nowy. Jednak w przypadku wymiany kotłów węglowych na bardziej ekologicznej źródło ciepła, korzyści mają wielowymiarowy charakter – poprawa sprawności wytwarzania ciepła, ale także pozbycie się nieekologicznego i ostatnimi czasy niepewnego, co do dostępności źródła ciepła. Dodatkowo, po termomodernizacji budynku, mamy możliwość zastosowania nowego kotła lub pompy ciepła o mniejszej mocy grzewczej niż dotychczasowe źródło.

Zastosowanie kolektorów słonecznych

Kolektory słoneczne to efektywne źródło ciepła, które pomimo długiego stażu na rynku, jeszcze bardziej zyskały na swojej opłacalności, na skutek wzrostu cen energii. Co ciekawe, montaż kolektorów słonecznych może być elementem modernizacji instalacji grzewczej – wówczas uzupełniamy nową instalację grzewczą o zestaw kolektorów słonecznych, jak również może być przeprowadzona niezależnie od głównej modernizacji, a nawet przed jej dokonaniem. W tym drugim przypadku, zestaw kolektorów słonecznych możemy uzupełnić o zasobnik na ciepłą wodę użytkową lub także bufor na wodę grzewczą, jeżeli chcemy wspomagać też ogrzewanie. Wymianę źródła ciepła będziemy mogli przeprowadzić swobodnie nawet za kilka lat, szczególnie w przypadku nowszego źródła ciepła, bez konieczności ingerencji w instalację kolektorów słonecznych. Dzięki ich montażu przed modernizacją, możemy rozłożyć koszty inwestycyjne w czasie, jednocześnie generując oszczędności, za pomocą pracy naszej instalacji słonecznej. Zaoszczędzone i odłożone w ten sposób środki mogą dodatkowo wspomóc budżet przy koniecznej wymianie kotła, bądź innej modernizacji.

Wymiana kotła stałopalnego na kocioł gazowy

Zaletą nowoczesnych kotłów gazowych jest ich wysoka sprawność i moc generowana ze stosunkowo niewielkiej objętości urządzenia, a także to, że jest ona dostępna natychmiast i w sposób ciągły, w dużym stopniu niezależnie od warunków atmosferycznych. Wadą natomiast jest cena gazu, która może się dynamicznie zmieniać. Pomimo tego, nowoczesny kocił gazowy to nadal powszechne i konkurencyjne źródło ciepła, a wielu przypadkach jedyna rozsądna alternatywa, która jednocześnie może okazać się atrakcyjna w  zakupie (szczególnie jeżeli nie planujemy pozbywać się ogrzewania grzejnikowego). Zaoszczędzone w ten sposób środki, możemy przeznaczyć na uzupełnienie instalacji o kolektory słoneczne, które przez wiele kolejnych lat pozwolą na istotną redukcję zużycia gazu, a tym samym w znacznym stopniu będą chronić nasz budżet przed skutkami podwyżek cen. Dlatego wymianę kotła warto połączyć z montażem kolektorów słonecznych.

Zastosowanie pompy ciepła

Pompa ciepła to bez wątpienia jedno z najnowocześniejszych urządzeń grzewczych, powszechnie dostępnych za sprawą rewolucji jaka dokonała się na rynku w ostatnim dziesięcioleciu i zwiększeniu się podaży tych urządzeń. Do zalet należy zaliczyć wysoką sprawność wytwarzania energii cieplnej, wynikającą z wykorzystania w głównej mierze energii odnawialnej oraz brak formalności, takich jak w przypadku przyłączy gazowych. Utrzymujący się, na skutek wzrostu cen energii, wysoki popyt na pompy ciepła spowodował jednak, że urządzenia te nie należą do najtańszych. Wysoki popyt na pompy ciepła oraz wzrost ich cen na rynku, spowodowany został przez znaczne podwyższenie kosztów energii elektrycznej. Ponadto, najrozsądniej jest stosować je w połączeniu z niskotemperaturową instalacją rozprowadzającą ciepło, co w wielu przypadkach może stanowić przeszkodę. Szerszy i jednocześnie bardziej kosztowny jest też zakres prac instalacyjnych, szczególnie jeżeli zdecydujemy się na gruntową pompę ciepła. Podobnie jednak jak w przypadku kotła gazowego, możemy liczyć tutaj na wysoki komfort użytkowania, a dodatkowo niemal na pełną bezobsługowość. Pompy ciepła dostarczają energię cieplną i zużywają jednocześnie najdroższe źródło energii w gospodarstwach domowych, jakim pozostaje energia elektryczna, warto wspomóc je każdorazowo zestawem kolektorów słonecznych, szczególnie że to też niskotemperaturowe źródło ciepła.

Pompa ciepła oraz instalacja fotowoltaiczna

Pompa ciepła i fotowoltaika to dobry duet, bardzo popularny za sprawą dofinasowań z programu Mój Prąd. Trudno się temu dziwić, gdyż to rozwiązanie daje możliwość znacznej niezależności i niskich rachunków za energię. W tym połączeniu pompa ciepła jest zasilana energią elektryczną, wyprodukowaną przez instalację fotowoltaiczną. Jednak ostatnie zmiany systemu rozliczeń z operatorami sieci energetycznej sprawiły, że to połączenie wydaje się mniej atrakcyjne i nieco droższe, względem innych rozwiązań.

Synergia 3 urządzeń

Modernizację, która miałaby dać możliwie najniższe rachunki za energię, jesteśmy w stanie osiągnąć tylko przy jak największym udziale energii odnawialnej. W takim wariancie najlepiej jest połączyć pompę ciepła jako szczytowe źródło ciepła z kolektorami słonecznymi, z których energia cieplna będzie magazynowana w buforze z wodą grzewczą i zasobniku na ciepłą wodę użytkową. Warto rozważyć tutaj optymalny wariant połączenia tych dwóch zbiorników w jednej, w postaci zasobnika kombinowanego. Przykładem takiego rozwiązania są zasobniki INTEGRA, które równocześnie magazynują wodę grzewczą i w odpowiednio wydzielonej części ciepłą wodę użytkową, co daje nie tylko oszczędność miejsca, ale także i ograniczenie strat ciepła w instalacji. Oprócz energii z otocznia lub z innego źródła zasilającego pompę ciepła i energii słonecznej, którą kolektory przetwarzają na użyteczną energię cieplną, trzecim źródłem energii odnawialnej będzie instalacja fotowoltaiczna, która oprócz zasilania samego budynku, będzie zasilać także pompę ciepła, minimalizując zużycie energii ze źródeł konwencjonalnych. Jest to rozwiązanie dające najwięcej korzyści, nie tylko pod względem oszczędności finansowych, ale także pod względem ograniczenia oddziaływania na środowisko.

Rozwiązanie optymalne

Na koniec warto wskazać rozwiązanie, które naszym zdaniem jest optymalne pod względem efektywności kosztowej. Mowa tutaj o wykorzystaniu pompy ciepła do ogrzewania, kolektorach słonecznych przeznaczonych na ciepłą wodę użytkową, a także instalacji fotowoltaicznej. Różnica względem wariantu dającego najniższe koszty eksploatacji, polega na braku stosowania kosztownego bufora ciepła i wykorzystaniu nieco mniejszego zestawu kolektorów słonecznych, które będą odpowiadać za przygotowanie ciepłej wody użytkowej co najmniej przez połowę roku. W tym przypadku wystarczające będą już dwa typowej wielkości kolektory słoneczne, o łącznej powierzchni około 4 m². Nieporównywalna z innymi odnawialnymi źródłami energii sprawność kolektorów słonecznych sprawia, że do naszych potrzeb wystarcza nam już ich niewielka powierzchnia. Pozostałą część przestrzeni, zazwyczaj powierzchni dachowej, możemy przeznaczyć na instalację fotowoltaiczną, która będzie stanowić dopełnienie modernizacji źródła energii w naszym domu.

Inwestor nie jest sam

Z racji tego, że obniżenie zużycia energii nie jest tylko i wyłącznie naszą prywatną sprawą, ale w skali globalnej przyczynia się do ograniczenia emisji szkodliwych substancji do atmosfery i poprawy stanu środowiska naturalnego, a także racjonalizuje i zmniejsza wykorzystanie kurczących się zasobów paliw kopalnych, Unia Europejska i rządy poszczególnych krajów członkowskich wprowadzają różne programy finasowania, wspierające te transformację. W Polsce dostępnych jest aktualnie kilka form bezzwrotnego wsparcia finansowego dla modernizacji, do których należą takie programy ogólnokrajowe  jak Czyste Powietrze, Stop smog, Mój prąd, Moje ciepło czy podstawowe wsparcie, jakim jest ulga termomodernizacyjna. Dodatkowo, w niektórych miastach czy gminach można uzyskać dodatkowe środki z budżetu tych jednostek na przeprowadzenie modernizacji. Dzięki temu nasze przedsięwzięcie może być zrealizowane bardziej efektywnie, a dla wielu będzie stanowił jedyną możliwość przeprowadzenia modernizacji.