Czy warto łączyć fotowoltaikę z kolektorami słonecznymi?

Kolektory słoneczne czy panele fotowoltaiczne – co wybrać? To pytanie zadaje wiele osób zainteresowanych odnawialnymi źródłami energii.  Należy przede wszystkim zwrócić uwagę na to, że te dwa źródła tak naprawdę się uzupełniają. Zwłaszcza w obecnym systemie dofinansowań warto rozważyć połączenie obu rozwiązań w celu maksymalizacji korzyści.

Opłacalność inwestycji należy ocenić biorąc pod uwagę kilka aspektów, jak m.in.: ilość energii zużywanej w budynku, jej koszty, prognozy gospodarcze dotyczące cen energii oraz dostępność dofinansowania. W pierwszej kolejności warto określić, który rodzaj energii obciąża nasz domowy budżet najbardziej. Według danych GUS największy udział w bilansie energetycznym budynków stanowi ciepło (ponad 82%). Z kolei energia elektryczna zajmuje udział około 10% tego bilansu. Takie proporcje oznaczają, że największy potencjał dla obniżenia rachunków znajduje się po stronie dostarczania ciepła dla budynku – zarówno centralnego ogrzewania CO, jak i podgrzewania ciepłej wody użytkowej CWU.

Do jakich celów służy fotowoltaika, a do jakich – kolektory słoneczne?

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby obok siebie zastosować fotowoltaikę i kolektory słoneczne. Należy przy tym jasno określić cele jakie spełniają obydwa z systemów. Wspólną cechą jest wykorzystanie energii słonecznej, natomiast fotowoltaika wytwarza energię elektryczną, a kolektory słoneczne – ciepło. I w takim celu powinno się stosować każdy z systemów. To znaczy, że energię z fotowoltaiki należy wykorzystywać do zasilania urządzeń elektrycznych w sposób uzasadniony ekonomicznie i technicznie. O ile zasilanie pompy ciepła podgrzewającej ciepłą wodę użytkową CWU z wysoką efektywnością jest celowe, to już zasilanie wprost grzałki elektrycznej dla podgrzewania wody jest dosłownie mówiąc stratą energii elektrycznej. Odbywa się to przy bardzo niskiej sprawności, znacznie niższej w porównaniu do kolektorów słonecznych.

Przykładowo podgrzanie 200 litrów wody użytkowej w słoneczny dzień przez typową małą instalację solarną nie powinno zająć więcej niż 6 godzin. Wystarczą do tego 2 płaskie kolektory słoneczne typoszeregu KS2100. Dla porównania aby uzyskać ten sam efekt z wykorzystaniem instalacji fotowoltaicznej i grzałki elektrycznej, potrzebna jest około 4 razy większa powierzchnia paneli PV.  To wiąże się ze znacznie wyższymi kosztami inwestycji i większą wymaganą powierzchnią zabudowy na dachu.

Z czym łączyć pompę ciepła? Fotowoltaika, czy kolektory słoneczne?

Coraz częściej spotykanym urządzeniem grzewczym jest pompa ciepła. Dotyczy to zarówno nowych, jak i modernizowanych budynków. Naturalnym wyborem pozostaje tutaj fotowoltaika dostarczająca bezpłatnej energii elektrycznej, która jest podstawą działania pompy ciepła. Rzeczywiście jest to uzasadnione i pozwala wyraźnie obniżyć koszty eksploatacyjne. Jednak nie należy zapominać o kluczowej korzyści wynikającej z zastosowania kolektorów słonecznych. Ich praca bezpośrednio przekłada się na skrócenie czasu pracy źródła ciepła, niezależnie od tego czy jest nim pompa ciepła, czy kocioł gazowy lub inny.

Darmowa energia z fotowoltaiki obniży koszty eksploatacji pompy ciepła, ale nie skróci jej czasu pracy. W przeciwieństwie do tego, kolektory słoneczne skrócą nawet o kilkaset godzin czas pracy pompy ciepła przeznaczonej najczęściej na potrzeby podgrzewania ciepłej wody użytkowej CWU. A to oznacza nie tylko niższe zużycie energii elektrycznej i niższe rachunki, ale dodatkowo krótszy czas pracy sprężarki w pompie ciepła. Pozwoli to zmniejszyć jej obciążenie w kolejnych latach eksploatacji i tym samym wydłużyć trwałość.

Opłacalność inwestycji związanej z zastosowaniem fotowoltaiki i kolektorów słonecznych

Na rzeczywistą opłacalność zastosowania danej technologii wpływ będą miały ceny energii elektrycznej oraz ciepła, kształtujące się w kolejnych latach eksploatacji. Po tym okresie energię z pracującej instalacji, czy to kolektorów słonecznych czy fotowoltaicznej, będziemy pozyskiwać niemalże za darmo, uwzględniając jedynie niewielkie koszty wynikające z samej ich eksploatacji. Jakiego rodzaju mogą to być koszty podano w poniższej tabeli.

Korzystniej z dofinansowaniem

Ostatecznie o opłacalności zastosowania określonej technologii może przesądzić dostępny system wsparcia finansowego inwestycji, w postaci bezpośrednich dofinansowań, preferencyjnych kredytów, czy też ulg podatkowych. Bywa, że możliwość skorzystania z takiej pomocy wiąże się ze spełnieniem określonych warunków, a niejednokrotnie z ograniczeniem naszego wyboru względem urządzeń. Dlatego zawsze warto cenić rzeczywiste korzyści wynikające z użycia wsparcia. Stosowanie dźwigni finansowej, czyli zaciąganie kredytu na poczet przyszłych oszczędności z tytułu wykonania instalacji polecane jest osobom ze stabilną sytuacją finansową. Niezmiennie, najbardziej opłacalny jest jednak zakup instalacji za gotówkę.

Czy warto łączyć fotowoltaikę z kolektorami słonecznymi?

Kolektory słoneczne i panele fotowoltaiczne są odmiennymi technologiami. Analizę ich opłacalności przeprowadza się jednak w ten sam sposób, uwzględniający indywidualne czynniki. Szybko można dojść do wniosku, że te systemy tak naprawdę się uzupełniają. W optymalnym scenariuszu najlepiej jest mieć te technologię obok siebie, bez przewymiarowania żadnej z nich.

Jeżeli dysponujemy ograniczonym budżetem, możemy podzielić go i zamiast jednej większej instalacji wykonać dwie mniejsze tak, by równocześnie czerpać korzyści z obu tych technologii. Większość firm instalacyjnych specjalizuje się równocześnie w wykonawstwie każdej z nich, z racji wspólnego mianownika jakim jest energia słoneczna oraz najczęstsze miejsce montaż, czyli dach obiektu budowlanego. Jednak najistotniejszym czynnikiem pozostaje tutaj możliwość dofinansowania zakupu i montażu jednej i drugiej instalacji równocześnie.

Z pewnością, w dłuższej perspektywie czasowej inwestycja taka przyniesie nam nieporównywalnie wyższe korzyści finansowe niż pieniądze przetrzymywane chociażby na lokatach bankowych. Dokonując decyzji już teraz, skutecznie ochronimy część naszego majątku przed zawirowaniami gospodarczymi, a w szczególności przed inflacją.